พระโสณโกฬิวิสเถระ เอตทัคคะ : ในทางปรารภความเพียร

ชีวประวัติและการศึกษา

            เดิมชื่อว่า “โสณะ” แปลว่า ทองคำ เพราะมีผิวพรรณสวยงามมาตั้งแต่เกิด ส่วนโกฬิวิส เป็นชื่อโคตร บิดาชื่อว่า “อุสภเศรษฐี” เกิดในวรรณะไวศยะ (แพศย์) ตระกูลเศรษฐี ในเมืองจัมปา แคว้นอังคะ

ท่านเป็นคนสุขุมาลชาติ คือฝ่ามือฝ่าเท้าอ่อนนุ่มและมีสีแดงดังดอกชบา โดยเฉพาะที่ฝ่าเท้านั้นมีขนอ่อนสีเขียวเหมือนแก้วมณีงอกขึ้น ซึ่งมองดูแปลกกว่าคนทั่วไป นอกจากนั้น ท่านยังเป็นคนรักการเล่นดนตรีเป็นชีวิตจิตใจ และดนตรีที่ถนัดที่สุดคือการดีดพิณความทราบถึงพระเจ้าพิมพิสารพระองค์จึงรับสั่งให้โสณะโกฬิวิสะเข้าเฝ้าเพื่อทอดพระเนตรฝ่าเท้าที่แปลกประหลาดของเขา                       

ข้อควรจำ

            ๑. ท่านเกิดเศรษฐี เดิมชื่อ โสณะ บวกกับชื่อโคตรว่า โกฬิวิสะ จึงชื่อว่าโสณโกฬิวิส

            ๒. ที่ฝ่ามือฝ่าเท้าของท่านมีขนอ่อนนุ่มเกิดขึ้น เพราะฝ่ามือฝ่าเท้าที่แปลกนี้เองเป็นเหตุให้ท่านได้เข้าเฝ้าพระเจ้าพิมพิสาร

            ๓. ก่อนออกบวช ท่านชื่นชอบและเก่งด้านดนตรี โดยเฉพาะพิณ

                ๔. ท่านฟังธรรมเทศนาพระศาสดา  แล้วตัดสินใจออกบวชมีศรัทธาแรงกล้าบำเพ็ญสมณธรรมโดยการเดินจงกรมจนฝ่าเท้าแตก   ก็ยังไม่บรรลุธรรมพระศาสดาจึงทรงตรัสสอนให้ปรับอินทรีย์   คือศรัทธาวิริยะสติสมาธิ และปัญญาให้เสมอท่านปฏิบัติตามไม่นานก็บรรลุพระอรหันต์

            ๕. ท่านได้รับการยกย่องว่าปรารภความเพียรเป็นยอด